Kadınlar için en önemli dönüm noktalarından biri olan düğün, her zaman özel bir anlam taşımıştır. Bu özel günde gelinlerin giydiği gelinlik ise düğünlerin en dikkat çekici unsurlarından biridir. Gelinliğin tarihi ve anlamı yüzyıllar öncesine dayanmaktadır.
Gelinlik düğünlerin vazgeçilmez bir parçasıdır. Gelinlikler, düğünlerin önemli bir parçası hatta kimilerine göre olmazsa olmazıdır. Görünüşü ve diğer özellikleri kültürden kültüre değişiklik gösterse de, gelinliklerin düğünler bittikten sonra dahi konuşulmaya devam edildiğinden eminiz. Gelinliğin kökeni eski çağlara dayanmaktadır ve günümüzde de farklı tasarımlarıyla her kadının hayalindeki gelinliği bulmasını sağlamaktadır.
Gelinliğin KökeniTarihin bilinen ilk gelinliği, Milattan Önce 4000 yılında, başka birçok yeniliğe de ön ayak olmuş Eski Mısır ve Yunan medeniyetlerine kadar uzanmaktadır. Bu medeniyetlerde gelinler, düğünlerinde beyaz, kırmızı veya mavi renkli elbiseler giyerlerdi. Beyaz renk, saflık ve masumiyeti temsil ettiği için gelinliklerde tercih edilen en yaygın renk olmuştur.
Eski medeniyetlere kadar uzanan gelinliğin tarihçesi, 4 bin yıl kadar önce Eski Mısır’da kat kat yapılan keten kumaşlar gelinlik olarak giyilirdi. Orta Çağ’da gelinlik giyme adeti yoktu ancak kadınlar özel günlerde daha özenli ve şatafatlı kıyafetler tercih ederdi. Çin ve Hindistan’da gelinler kırmızı rengini tercih ederdi. Kraliyet ailelerinde daha soylu bir renk olduğu düşünülen altın sarısı ve gümüş renkleri kullanılırdı.
Gelinlikler evlilik törenleri kadar eski bir geçmişe sahip diyebiliriz. Tarihte bilinen ilk gelinlik karşımıza MÖ 4000 yılında Eski Mısır’da çıkıyor. Bu dönemde gelinlik olarak beyaz keten giyilirdi, aksesuar olarak da gösterişli taçlar kullanılırdı. Eski Roma’da ise gelinlik rengi sarıydı. Gelinliğin dönüm noktası Kraliçe Victoria’nın beyaz gelinlik tercih etmesidir. Kraliyet ailesi gümüş rengi gelinlik giymesine rağmen Kraliçe Victoria beyaz giymekte ısrar etmiştir.
Gelinliğin Evrimi: İngiltere Kraliçesi Viktorya16. yüzyıla gelindiğinde beyaz renge dönüş yaşanması değişim sayılsa da, gelinliğin geleceğini değiştiren bir olay yaşandı. 1854 yılının İngiltere’sinde, dönemin Kraliçesi olan Viktorya, Prens Albert ile evlenirken 5.5 metre uzunluğundan kuyruğa sahip, beyaz ve saten bir gelinlik giydi. Kraliyetin gümüş renk gelinlik kuralına rağmen gerçekleştirdiği bir eylem değişimiydi. Zira bahsi geçen gelinlik, bugünün gelinliklerine ilham kaynağı olan ilk modern gelinlik olarak görülüyor. Bu sayede beyaz gelinlik 1800’lerin ortasından itibaren İngiltere’den tutun da Osmanlı saraylarına kadar şöhret kazandı.
Tarihte İlk Beyaz Gelinliği Kim Giydi?Tarihte ilk beyaz gelinliği 16. yüzyılda İngiltere Kraliçesi Victoria giydi. 1854’te Prens Albert’la evlenen Kraliçe Victoria, beyaz saten bir gelinlik tercih etmiştir. Kraliçe Victoria böylece yüzyıllar boyunca sürecek gelinlik trendine ilham oldu. Kraliçe Vitoria’nın döneminde beyaz rengi tercih etmesi hem zenginlik göstergesi hem de bekaretin sembolü olarak görüldü.
Osmanlı’da Beyaz Gelinlik Modasını Kim Başlattı?Osmanlı’ya baktığımızda hanedan gelinlerinin kırmızı renkte ve pahalı kumaşlardan yapılan gösterişli gelinlikleri tercih ettiğini görüyoruz. Halk ise sadece kırmızıya bağlı kalmayıp mavi, pembe gibi canlı renkleri de kullanmıştır. Paris modasının Osmanlı’yı etkilemeye başladığı 1870’lerden sonra batılılaşmanın etkisiyle açık renk gelinlikler kendini göstermiştir.
İngiltere kraliçesinden sonra Osmanlı’da ilk beyaz gelinliği ise 1898’de II. Abdülhamit Han’ın kızı Naime Sultan giymiştir. Saflık, temizlik ve masumiyetin simgesi olarak giydiği beyaz gelinlikle Nâime Sultan, Plevne Kahramanı Gazi Osman Paşa’nın oğlu Müşir Kemalettin Paşa ile evlenmiş, İngiltere kraliyetinden sonra Osmanlı’da beyaz gelinlik giyme âdetini saraydan başlatarak zamanla halk tarafından benimsenmiştir ve Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde de gelenekselleşmiştir.
Kadınlar Evlenirken Neden Beyaz Gelinlik Giyilir?Pek çok kültürde beyaz (düğünde giyilsin ya da giyilmesin) saflığın, sadeliğin ve ruhaniliğin rengi olarak tanımlanıyor. Bu özelliği ile beyaz renk okumak, düşünmek, rahatlamak ya da zihni kaygılardan arındırmak için planlanan alanlar için de mükemmel bir seçeneğe dönüşüyor.
Gelinlik Neyi Temsil Eder?Kişi, ait olduğunu düşündüğü topluluğun kültürel kimliğine de sahiptir. Sosyal varlığını sürdürürken temsil ettiği tüm özellikleri ile sahneye çıkar ve o sahnede göze çarpan ilk kimlik belgesi, giysisidir.
Gelinliğin AnlamıGelinlik, gelinin yeni bir hayata adım attığının bir sembolüdür. Aynı zamanda, gelinin saflığını ve masumiyetini de temsil eder. Gelinliğin üzerindeki düğüm ise, gelinin evlendikten sonra eşine bağlılığını simgeler.
– Gelinliğin üzerindeki tül, gelinin bekaretini simgelediğine inanılır.
– Gelinliğin üzerindeki taç, gelinin kraliçeliğini temsil eder.
– Gelinliğin üzerindeki duvak, gelinin utangaçlığını ve saflığını simgelediğine inanılır.
Gelinliğe Neden Düğüm Atılır?Yunan Mitolojisi: Yunan mitolojisinde, gelinliğe düğüm atmanın bir hikayesi de bulunur. Buna göre, tanrıça Hera’nın (Zeus’un eşi) evliliklerdeki sadakati sembolize etmek için gelinliklere düğümler attığına inanılır. Bu nedenle gelinler, gelinliklerine düğümler atarak Hera’nın sadakatini kazanmaya çalışırlardı.
Tarihin Gelinlik Modası Üzerindeki EtkisiDönemin ve tarihin, gelinlik modası üzerindeki etkisi oldukça ilginçtir. Kültür, sosyal sınıf ve yaygın normlar, gelinlik tercihinde önemli rol oynamıştır. Günümüzde kadınlar, çok fazla seçenek ve zamandan tasarruf sağlayan hazır gelinlikler tercih ettiği gibi, ilham verici üst düzey tasarımcılardan daha ucuza mal olan gelinlikleri de tercih etmişlerdir. Otantik vintage tarzı olanlar ve hatta olmayanlar da zaman zaman modern ve rahat düğünler için oldukça rağbet gören diğer seçenekleri de tercih etmiştir.
Modern Gelinlerin Sınırsız Seçenekleri VarGünümüz modern gelinleri ise çok şanslı. Düğünlerinde giymek için tercih edeceği sınırsız gelinlik çeşidi mağazalarda ya da tasarım atölyelerinde onları bekliyor. Ve beyaz gelinlik trendi bugün hala tüm gücüyle devam etse de birçok gelin kendini bu trendi uygulamak zorunda hissetmiyor. Trendlerin aksine, farklı renkler ve tasarımlardaki gelinlikleri düğünlerinde üzerlerinde taşımayı tercih ediyor.
Günümüzde gelinlikler, her zevke ve bütçeye uygun olarak tasarlanmaktadır. Beyaz gelinlik hala en popüler tercih olmakla birlikte, kırmızı, mavi, pembe gibi renkler de tercih edilmektedir. Gelinlikler, farklı kumaş, tarz ve kesimlerde üretilmektedir.
3 DAKİKADA GELİNLİĞİN YÜZ YILLIK EVRİMİ
Gelinlik Tercihi Ekonomik Durumun Bir GöstergesiydiBir gelinliğin fiyatı, kullanılan malzemenin kalitesi, bu dönemde ekonomik durumun bir göstergesiydi. Örneğin, gelinliğin kolları ve kuyruğu ne kadar uzunsa, gelinin o kadar zengin olduğu anlaşılırdı.
Yeni Trend BeyazKraliçe Viktoria’nın düğününde beyaz gelinlik giymesinden sonra, Avrupa ve Amerika’da yüksek sosyal statüye sahip kadınlar da beyaz gelinlik giymeye başladılar.
Beyaz Gelinliğin EvrimiO dönemlerde gelinlikte beyaza yönelen tercihler, günümüze kadar böylece devam etti.
1900’lerin BaşıDar, fırfırlı, yüksek yakalı ve uzun kuyruklu gelinlikler, dönemin en çok tercih edilen gelinlikleri arasında sayılabilir.
1910’larda Rahat Gelinlikler1910’larda gelinler düğünlerde dans etmek ve daha rahat hareket edebilmek için korseleri bir kenara bıraktı ve daha bol fırfırlı ve yüksek yakaları tercih etmeye başladı.
1940’ların GelinlikleriSıkıntılı olayların yaşandığı bu dönemin gelinlikleri, savaş zamanının gerektirdiği şekilde kullanışlı olmak zorundaydı. Bu yüzden 1940’larda gelinlikler, paradan tasarruf etmek için daha çok döşemelik kumaşlardan yapılmaya başlanmıştı.
Savaş Sonrasında GelinliklerSavaştan sonra daha rahat bir dönem başladı ve bu durum gelinliklere de yansıdı. Siyah bir elbiseyle evlenmek uğursuzluk sayıldı. Genel olarak beyaz gelinlikler bu dönemde moda olsa da krem, kırık veya fildişi beyaz da tercih edilen renkler arasındaydı.
1950’lerde Gelinlikler1950’lerin gelinlik modasında, dantel gibi feminen detaylar popülerlik kazanarak, straplez ve kalp şeklinde yakalar tercih edildi.
1960’ların Gelinlik ModasıUzun eteklerinin yanı sıra daha dar, uzun gelinlik stilleri bu dönemde göze çarpıyor. Renk olarak da en çok yeşilin tercih edilmesi de dönemin ayırıcı özelliklerinden biri.
1970’lerin Bohem ModasıBohem bir görünüm, 1970’lerde gelinlik trendinin önemli bir parçasıydı. Diğer detaylar ise; Danteller, kare yakalar veya yarasa kollu kollar ile fırfırlı eteklerdi.
1980’lerin Gelinlikleri1980’lerde kat kat tüller popülerlik kazandı ve gelinliklerde tafta kullanılmaya başlandı.
1990’larda Gelin Kıyafetleri1990’larda gelinlik kıyafetler, 80’lerin görünümüyle tezat şık, aerodinamik tarzlara yöneldi. Ve bedene tam oturan gelinlikler tercih edilmeye başlandı.
2000’lerin Gelinleri2000’li yıllarda straplez yakalar ön plana çıkmaya başladı.
2010 ve SonrasıGelinlikler, bu dönemde de beyaz ve beyaza yakın renklerde tercih edilse de bunlara ek olarak farklı varyasyonlar da kullanılmıştır. Bu trendler arasında en çok kırmızı renk gelinlikler, düz renk veya desenli stiller yer aldı.
